Việc bảo quản dụng cụ trám composite đúng cách là yếu tố then chốt giúp nâng cao hiệu quả phục hình, kéo dài tuổi thọ dụng cụ và đảm bảo an toàn cho bệnh nhân. Bài viết này sẽ hướng dẫn các nha sĩ và phòng khám nha khoa quy trình chuẩn từ làm sạch, tiệt trùng đến bảo quản, đồng thời chỉ ra những sai lầm phổ biến cần tránh.

Vì sao cần bảo quản đúng cách dụng cụ trám composite?

Trong nha khoa phục hồi, dụng cụ trám composite (composite instruments) đóng vai trò quyết định đến chất lượng phục hồi răng. Theo Tổ chức Nha khoa Quốc tế (FDI), các lỗi phục hình thường gặp như hở viền, bong vật liệu hoặc đổi màu miếng trám có thể liên quan trực tiếp đến việc sử dụng và bảo quản dụng cụ không chuẩn.

Bác sĩ Nguyễn Văn Hòa (Khoa Răng Hàm Mặt – Đại học Y Hà Nội) nhận định: “Nếu không bảo quản đúng cách, bề mặt dụng cụ dễ bị dính composite, trầy xước hoặc oxy hóa, dẫn đến giảm khả năng thao tác, tốn kém chi phí thay mới và ảnh hưởng đến chất lượng điều trị.”

Ngoài ra, composite là vật liệu có tính dính cao. Nếu dụng cụ không được làm sạch và bảo quản phù hợp, lớp composite cũ có thể bám chặt, gây khó khăn trong những lần sử dụng sau, đồng thời làm giảm tính thẩm mỹ của phục hình.

Một nghiên cứu đăng trên Journal of Dentistry (2020) cho thấy:

• 72% nha sĩ báo cáo rằng tình trạng dính composite lên dụng cụ ảnh hưởng đến hiệu quả thao tác.
• 40% ca điều trị cần kéo dài thời gian vì bác sĩ phải xử lý bề mặt dụng cụ trước khi tiếp tục.

Cách bảo quản dụng cụ trám composite chuẩn nha khoa

Để duy trì tuổi thọ và công năng của dụng cụ, các phòng khám và bệnh viện nha khoa thường áp dụng quy trình bảo quản gồm nhiều bước.

• Làm sạch ngay sau khi sử dụng: Dụng cụ cần được rửa sơ bằng nước cất hoặc nước máy ngay sau khi lấy ra khỏi miệng bệnh nhân. Tránh để composite đông cứng bám lại, vì càng để lâu càng khó loại bỏ. Có thể dùng bàn chải mềm hoặc khăn gạc để lau sạch vật liệu dư.
• Khử khuẩn và tiệt trùng đúng chuẩn: Ngâm dụng cụ trong dung dịch khử khuẩn chuyên dụng (ví dụ glutaraldehyde 2%) trong khoảng 10–15 phút. Sau đó, sấy khô và đưa vào nồi hấp tiệt trùng (autoclave) ở 121–134°C. Tránh dùng dung dịch có tính ăn mòn cao vì có thể làm mòn lớp phủ chống dính của dụng cụ.
• Bảo quản trong môi trường khô và vô trùng: Sau khi tiệt trùng, dụng cụ nên được đặt trong túi tiệt trùng kín. Bảo quản ở nơi khô ráo, tránh ánh nắng trực tiếp. Không để dụng cụ tiếp xúc trực tiếp với hóa chất hoặc kim loại khác để tránh gỉ sét và trầy xước.
• Sử dụng dung dịch chống dính composite: Một số nha sĩ dùng lớp phủ mỏng (ví dụ silicone-based lubricant) để giảm hiện tượng composite bám dính trên bề mặt dụng cụ. Tuy nhiên, cần lựa chọn sản phẩm được chứng nhận y tế, tránh ảnh hưởng đến tính chất của vật liệu trám.
• Kiểm tra và bảo dưỡng định kỳ: Mỗi tháng, nên kiểm tra độ sắc bén, tình trạng gỉ sét, và độ nguyên vẹn của bề mặt dụng cụ. Thay thế kịp thời các dụng cụ bị hỏng hoặc trầy xước, vì chúng có thể gây sai sót khi điêu khắc composite.

Những sai lầm thường gặp khi bảo quản dụng cụ trám composite

Dù quy trình bảo quản đã được chuẩn hóa, nhiều phòng khám vẫn mắc phải những sai lầm phổ biến.

• Để composite đông cứng trên bề mặt dụng cụ: Đây là lỗi thường gặp nhất, khiến dụng cụ bị hỏng nhanh chóng. Composite cứng bám lâu ngày có thể phải dùng mài cơ học để loại bỏ, làm giảm tuổi thọ dụng cụ.
• Sử dụng dung dịch khử khuẩn không phù hợp: Một số cơ sở dùng cồn hoặc hóa chất mạnh, dẫn đến ăn mòn và mất độ bóng của bề mặt dụng cụ. Hậu quả là composite dễ bám hơn và khó thao tác chính xác.
• Không sấy khô sau khi rửa hoặc tiệt trùng: Độ ẩm còn lại có thể làm dụng cụ gỉ sét. Theo Journal of Clinical Dentistry (2019), gỉ sét chiếm đến 18% nguyên nhân khiến dụng cụ nha khoa phải loại bỏ sớm.
• Bảo quản chung với các dụng cụ khác: Dụng cụ trám composite cần được bảo quản riêng để tránh trầy xước. Trầy xước bề mặt không chỉ làm giảm độ bền mà còn khiến composite bám dính mạnh hơn.
• Bỏ qua kiểm tra định kỳ: Nhiều phòng khám chỉ thay mới khi dụng cụ hỏng nặng. Thực tế, kiểm tra thường xuyên giúp phát hiện sớm các hư hại nhỏ và kịp thời xử lý, tiết kiệm chi phí dài hạn.

Bảo quản đúng cách dụng cụ trám composite thể hiện sự chuyên nghiệp và uy tín của một phòng khám nha khoa. Thực hiện quy trình chuẩn gồm làm sạch – khử khuẩn – tiệt trùng – bảo quản – kiểm tra định kỳ sẽ giúp:

• Nâng cao hiệu quả phục hình.
• Giảm chi phí thay mới dụng cụ.
• Đảm bảo an toàn cho cả bệnh nhân và bác sĩ.

Như bác sĩ Trần Thị Thu Thảo (Bệnh viện Răng Hàm Mặt Trung ương TP.HCM) đã chia sẻ: “Một dụng cụ trám composite được bảo quản tốt có thể sử dụng bền bỉ trong nhiều năm. Ngược lại, nếu lơ là, chi phí thay thế và rủi ro lâm sàng sẽ cao gấp nhiều lần.”

Do đó, đầu tư vào quy trình bảo quản chuẩn nha khoa chính là giải pháp lâu dài để duy trì chất lượng điều trị, uy tín chuyên môn và sự hài lòng của bệnh nhân. Nếu bạn có nhu cầu mua dụng cụ nha khoa, hay liên hệ với công ty vật tư nha khoa N.K.Luck.